حامدرحیمی پنجکی

نویسنده 

حامد      رحیمی      پنجکی     

یکی از مشکلات شایع در بین مردان، درد کمر است که می ‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در این میان، درد سمت چپ کمر نیز از نظر محل و علت می ‌تواند تنوع زیادی داشته باشد و شناخت درست آن بسیار مهم است. در این مقاله به بررسی علل شایع درد سمت چپ کمر در مردان، روش‌ های تشخیص و درمان ‌های موثر می ‌پردازیم.

آناتومی و اهمیت منطقه کمر سمت چپ

کمر از بخش‌ های مختلفی تشکیل شده است که شامل عضلات، استخوان ‌ها (مهره‌ ها)، دیسک‌ های بین مهره ‌ای، اعصاب، رگ ‌های خونی و اندام‌ های داخلی است.

سمت چپ کمر نیز علاوه بر ساختارهای عضلانی و اسکلتی، به علت نزدیکی به برخی اندام ‌های داخلی مثل کلیه چپ، طحال و بخشی از روده بزرگ، ممکن است محل دردهای ناشی از مشکلات این اندام ‌ها نیز باشد.

علل شایع درد سمت چپ کمر در مردان

مشکلات عضلانی و اسکلتی

کشیدگی عضلات: فعالیت ‌های سنگین، ورزش‌ های نادرست یا حرکات ناگهانی می‌ تواند باعث کشیدگی عضلات کمر شود. این درد معمولاً موضعی و با استراحت بهتر می ‌شود.

فتق دیسک کمر: بیرون زدگی دیسک بین مهره ‌ای می ‌تواند فشار بر اعصاب محیطی ایجاد کند و منجر به درد در یک سمت کمر شود. این درد ممکن است به پاها نیز کشیده شود.

آرتروز مهره‌ ها: ساییدگی مفاصل بین مهره‌ ها در سنین بالاتر می ‌تواند باعث درد مزمن شود که معمولاً در یک سمت کمر بروز می‌ کند.

اسپاسم عضلانی: گرفتگی ناگهانی عضلات کمر می‌ تواند بسیار دردناک باشد و معمولاً در یک سمت کمر حس می ‌شود.

مشکلات کلیوی

سنگ کلیه: سنگ کلیه سمت چپ می ‌تواند باعث درد شدید و تیرکشنده در ناحیه کمر چپ شود. این درد ممکن است به ناحیه کشاله ران هم منتقل شود و معمولاً با علائم ادراری مانند تکرر یا سوزش ادرار همراه است.

عفونت کلیه (پیلونفریت): عفونت کلیه چپ باعث درد مبهم و ناخوشایند در ناحیه کمر چپ می ‌شود و معمولاً با تب، لرز و علائم ادراری همراه است.

مشکلات گوارشی

مشکلات طحال: بزرگ شدن یا آسیب طحال که در سمت چپ بالای کمر و شکم قرار دارد می ‌تواند درد سمت چپ کمر ایجاد کند.

بیماری ‌های روده بزرگ: برخی بیماری ‌های التهابی روده یا انسداد روده ممکن است درد در ناحیه کمر ایجاد کنند.

مشکلات دیگر

درد ناشی از مشکلات قلبی: هرچند درد قلب معمولاً در سمت چپ قفسه سینه است، اما گاهی درد قلبی می ‌تواند به سمت چپ کمر هم انتشار یابد.

درد عصبی: آسیب یا تحریک عصب‌ های کمر یا کانال نخاعی می‌ تواند باعث درد یکطرفه شود.

عوامل خطر و شیوع

مردان به دلایل شغلی یا فعالیت‌ های فیزیکی بیشتر در معرض مشکلات کمر قرار دارند. بلند کردن بار سنگین، نشستن طولانی مدت، ورزش‌ های سنگین بدون گرم کردن کافی، اضافه وزن، و سن بالا از عوامل مهم افزایش ریسک درد کمر هستند.

علائم همراه و نشانه ‌ها

درد سمت چپ کمر در مردان می ‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد که به تشخیص کمک می ‌کند:

درد تیرکشنده یا مبهم

محدودیت حرکتی و خشکی کمر

علائم ادراری مثل تکرر، سوزش، یا خون در ادرار

تب و لرز (در موارد عفونت)

بی ‌حسی یا ضعف در پاها (در فتق دیسک)

درد با تغییر وضعیت بدن یا فعالیت

روش ‌های تشخیص

تشخیص دقیق علت درد کمر نیازمند مراجعه به پزشک و انجام معاینات تخصصی است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تاریخچه پزشکی و معاینه بالینی، بررسی سابقه درد، نوع و محل آن، فعالیت‌ های اخیر و علائم همراه

تصویربرداری اشعه ایکس، MRI یا CT اسکن برای بررسی ساختارهای مهره‌ ای کمر

آزمایشات خون و ادرار، برای تشخیص عفونت یا مشکلات کلیوی

سونوگرافی شکم، برای بررسی طحال و کلیه ‌ها

راهکارهای درمانی درد سمت چپ کمر در مردان

درمان ‌های خانگی و مراقبتی

استراحت نسبی، پرهیز از فعالیت ‌های سنگین به مدت چند روز

استفاده از یخ در 48 ساعت اول و سپس گرما برای کاهش درد و التهاب

مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا استامینوفن

ورزش ‌های کششی و تقویتی بعد از کاهش درد برای تقویت عضلات کمر و پیشگیری از عود درد

درمان ‌های پزشکی

فیزیوتراپی شامل تمرینات تخصصی برای تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری کمر

داروهای تجویزی شامل شل ‌کننده ‌های عضلانی، داروهای ضد التهاب قوی ‌تر یا داروهای خاص برای عفونت کلیه

درمان ‌های تخصصی مانند تزریقات کورتون در موارد آرتروز یا درد شدید عصبی

جراحی در موارد خاص مانند فتق شدید دیسک یا مشکلات ساختاری مهره‌ ها که به درمان ‌های غیرجراحی پاسخ نمی ‌دهند

پیشگیری از درد کمر سمت چپ

برای پیشگیری از درد سمت چپ کمر در مردان نکات زیر را رعایت کنید:

حفظ وزن مناسب و رژیم غذایی سالم

انجام ورزش ‌های منظم و تمرینات کششی مخصوص کمر

رعایت اصول صحیح بلند کردن اجسام سنگین

استفاده از صندلی و میز مناسب برای کارهای نشسته

پرهیز از نشستن طولانی و انجام استراحت‌ های کوتاه در حین کار

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

درد سمت چپ کمر در مردان در اکثر موارد با استراحت و مراقبت ‌های خانگی بهبود می ‌یابد، اما در برخی شرایط لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی ‌تر جلوگیری شود. مهم‌ ترین مواردی که باید در آن ها حتماً به پزشک مراجعه شود عبارتند از:

اگر درد کمر به صورت ناگهانی و بسیار شدید شروع شود، به‌ خصوص اگر با علائمی مانند تهوع، استفراغ یا تعریق شدید همراه باشد، باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید. این وضعیت می ‌تواند نشانه مشکلات حاد مانند پارگی دیسک، آسیب به مهره‌ ها یا عوارض عروقی باشد.

اگر درد کمر بیش از چند هفته ادامه پیدا کند و با استراحت یا داروهای مسکن بهبود نیابد، ممکن است بیماری مزمن یا آسیب جدی ‌تری وجود داشته باشد که نیاز به بررسی دقیق ‌تر دارد.

در صورتی که درد همراه با علائم عصبی مانند بی ‌حسی، ضعف یا مورمور شدن پاها باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. همچنین از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع، علائم اورژانسی بوده و نیازمند پیگیری فوری است.

درد کمر همراه با تب، تکرر یا سوزش ادرار، یا وجود خون در ادرار می‌ تواند نشانه عفونت کلیه یا مشکلات مجاری ادراری باشد که باید تحت درمان قرار گیرد.

در صورت بروز درد کمر بعد از ضربه یا تصادف، حتی اگر درد خفیف باشد، حتماً برای بررسی آسیب ‌های احتمالی به پزشک مراجعه کنید.

درمان به کمک ارایه اطلاعات به بیمار جدید ترین و کم هزینه ترین راه جهت ارتقای سطح سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد است. در اطلاعات درمانی آگاهی های لازم پیرامون وضعیت فعلی و راهکارهای درمان و پیشگیری از بروز مجدد رخداد پاتولوژیک به بیمار آموزش داده شده و خود اوست که نقش محوری را در اصلاح وضعیت خود ایفا می کند